Co jakiś czas pytamy naszych uczniów i ich rodziców co myślą o naszych zajęciach, metodzie nauczania i narzędziach jakie używamy. Najczęściej są to pozytywne oceny, bo też nie może być inaczej, skoro stosujemy najskuteczniejsze metody, staramy się, aby zajęcia były ciekawe, ale przede wszystkim efektywne.

Niemniej co jakiś czas, ktoś zgłasza jakieś zastrzeżenia lub podaje wątpliwości skuteczność naszej pracy. I choć nigdy nie jest tak, że wszystko jest perfekt i idealnie, bo to zależy od wielu czynników, czasem nawet dyspozycji dnia. Z tych wątpliwości wyłoniło się kilka kwestii, które wydają się bardzo istotne z punktu widzenia globalnego.

Jedną z takich wątpliwości był zarzut, że podczas naszych zajęć robimy za dużo powtórek. Było to z początku zaskakujące usłyszeć taki zarzut, ale po dłuższym zastanowieniu się pomyślałem, że wcale nie, bo przecież nie każdemu taki styl może pasować, nie każdy może widzieć w tym sens. Dlatego warto o tym kilka słów reflacji zrobić, bo w świetle całego procesu nauczania powtórki mają sens i według zdobyczy neurodydaktyki im częściej powtórki są robione tym lepiej. Oczywiście są też wady takiego podejścia, ale o tym poniżej.

Czym jest neurodydaktyka?

Zacznijmy o bardzo ważnego terminu. Czym jest neurodydaktyka? Jest to dziedzina nauki, która zajmuje się badaniem jak mózg uczy się i jak te procesy można wykorzystać do poprawy procesów edukacyjnych. Neurodydaktyka opiera się na wynikach badań naukowych dotyczących funkcjonowania mózgu, takich jak neurobiologia, psychologia i neuropsychologia, aby zrozumieć, jak mózg reaguje na różne style nauczania i jak te style nauczania mogą być optymalizowane, aby poprawić efekty uczenia się.

Neurodydaktyka stosuje tę wiedzę do opracowywania i testowania skutecznych strategii nauczania, takich jak stosowanie powtórek, tworzenie połączeń między nowymi i dotychczas nabytymi informacjami oraz stosowanie wielorakich modalności sensorycznych w nauczaniu. Celem neurodydaktyki jest zwiększenie skuteczności procesów uczenia się poprzez zrozumienie i wykorzystywanie funkcjonowania mózgu.

Dlatego też w wielu metodach nauczania, także naszej stosujemy zdobycze tej dziedziny nauki. Przecież nam zależy na skuteczności, nam zależy na tym, aby nasze zajęcia były efektywne, aby były widoczne postępy, ale także aby nasze zajęcia były atrakcyjne dla dzieci.

Jakie są najskuteczniejsze procesy uczenia się według neurodydaktyki?

Skoro neurodydaktyka dostarcza tyle ciekawych informacji o procesach nauczania, to warto z niej korzystać. Zadaliśmy sobie zatem pytanie, o najskuteczniejsze procesy uczenia się według neurodydaktyki. One zależą od wielu czynników, takich jak styl uczenia się, rodzaj materiału do nauczenia, indywidualne preferencje ucznia i wiele innych. Nie ma zatem idealnego przepisu, bo przy uogólnieniu zawsze pomija się pewne skrajności.

Niemniej jednak, istnieją pewne powszechnie zalecane strategie, które zostały udowodnione jako skuteczne dla wielu osób w różnych sytuacjach uczenia się. Oto kilka z nich:

1. Powtórki: Regularne powtarzanie informacji jest kluczowe dla utrwalania nowych informacji w pamięci długotrwałej.
2. Tworzenie połączeń: Łączenie nowych informacji z już posiadaną wiedzą jest ważne dla ich trwalszego zapamiętania.
3. Wielorakie modalności sensoryczne: Stosowanie różnych zmysłów, takich jak wzrok, słuch i dotyk, podczas procesu uczenia się pomaga mózgowi lepiej zapamiętać informacje.
4. Uczenie się poprzez działanie: Ćwiczenie i wykonywanie czynności powiązanych z nauczanym materiałem pomaga w jego trwalszym zapamiętaniu.
5. Emocjonalne zaangażowanie: Materiały, które są emocjonalnie zaangażowane są bardziej prawdopodobne do bycia trwale zapamiętane niż te, które są neutralne emocjonalnie.

Pamiętajmy, że nie ma jednego, uniwersalnego rozwiązania dla wszystkich i niektóre strategie uczenia się będą skuteczniejsze dla jednych, a inne dla innych. Ważne jest, aby eksperymentować z różnymi strategiami i wybrać te, które działają najlepiej dla Ciebie.

Co to są połączenia neuronowe w mózgu?

Neurony, to komórki mózgowe, które przetwarzają i przekazują informacje. Połączenia neuronowe powstają, gdy dwa neurony się ze sobą łączą przez włókna zwane dendrytami i aksonami. W momencie, gdy jeden neuron jest stymulowany i wysyła impuls, połączenie neuronowe pozwala na przekazanie tego impulsu do innego neuronu.

Te połączenia są niezwykle ważne dla naszego uczenia się i pamięci, ponieważ umożliwiają nam przetwarzanie i przechowywanie informacji. Im więcej połączeń neuronowych powstaje pomiędzy neuronami, tym łatwiej jest nam zapamiętywać i przetwarzać informacje.

Połączenia neuronowe powstają w naszym mózgu poprzez proces nazywany uczeniem się i plastycznością mózgu. Plastyczność mózgu oznacza zdolność naszego mózgu do dostosowywania się i zmiany w odpowiedzi na nasze doświadczenia i naukę.

Gdy uczymy się nowych rzeczy, nasze neurony wysyłają i otrzymują impulsy elektryczne. Im częściej taki proces powtarza się, tym bardziej połączenia pomiędzy neuronami stają się trwalsze i łatwiejsze do wykorzystania w przyszłości. W ten sposób powstają nowe połączenia neuronowe, które umożliwiają nam lepsze zapamiętywanie i przetwarzanie informacji.

Warto zauważyć, że proces ten jest ciągle powtarzalny i może być wzmacniany poprzez regularne powtarzanie i używanie informacji, co pozwala na utrwalenie połączeń neuronowych i lepsze zapamiętywanie informacji w dłuższej perspektywie czasowej.

Czemu służą częste powtórki nauczanego materiału?

Weźmy teraz to od innej strony. A co się będzie działo w naszym mózgu jak będziemy często powtarzać materiał? Częste powtórki nauczanego materiału służą przede wszystkim do utrwalania informacji w pamięci długotrwałej. Kiedy powtarzasz informacje, mózg tworzy trwalsze połączenia nerwowe, które pomagają Ci lepiej zapamiętać informacje. Dzięki temu, gdy będziesz potrzebować tej informacji w przyszłości, będzie ona dostępna w Twojej pamięci długotrwałej.

Powtórki także pomagają zrozumieć materiał, zwłaszcza gdy są one robione w różnych kontekstach i z różnymi modalnościami sensorycznymi. To może pomóc Ci lepiej zapamiętać informacje i będziesz mieć większą świadomość tego, jak informacje są ze sobą powiązane.

Ostatecznie, powtórki są ważne, ponieważ pomagają uczniom zachować i zrozumieć nauczany materiał, co jest kluczowe dla sukcesu w nauce języka i innych przedmiotów.

Czym jest pamięć długotrwała?

Pamięć długotrwała to rodzaj pamięci, który jest używany do trwałego przechowywania informacji i doświadczeń. Informacje przechowywane w pamięci długotrwałej są trwałe i mogą być odtwarzane w przyszłości nawet po wielu latach. Pamięć długotrwała jest podzielona na kilka podtypów, takich jak pamięć semantyczna (dotycząca faktów i informacji), pamięć epizodyczna (dotycząca określonych wydarzeń i doświadczeń) i pamięć proceduralna (dotycząca wiedzy jak wykonywać czynności).

Pamięć długotrwała jest zapisywana i przechowywana w różnych częściach naszego mózgu, a jej tworzenie i utrwalanie zależy od wielu czynników, takich jak czas trwania i częstotliwość powtarzania informacji, emocjonalne znaczenie informacji oraz wiele innych. Warto pamiętać, że pamięć długotrwała może ulec zmianie i modyfikacji w miarę upływu czasu i nowych doświadczeń, co nazywane jest zjawiskiem konsolidacji pamięci.

Czy powtórki są przydatne w nauczaniu języków i matematyki?

Na pierwszy miejscu neurodydaktyka mówi, że skutecznym procesem w nauce są powtórki. A zatem, powtórki są bardzo ważne także w nauczaniu języków i matematyki. Pomagają w utrwalaniu wiedzy i zapamiętywaniu słówek oraz gramatyki, reguł liczenia, wzorów itp. Im częściej powtarza się daną rzecz, tym większa szansa na to, że zostanie ona zapamiętana na dłużej.

Częstotliwość powtórek zależy od indywidualnego tempa i potrzeb ucznia i o tym warto zawsze pamiętać. Zaleca się jednak, aby powtarzać materiał po każdej lekcji i powtarzać go regularnie w miarę upływu czasu, aby utrwalić wiedzę. Dodatkowo, warto wykonywać powtórki kilka dni po lekcji, aby sprawdzić, czy informacje zostały zapamiętane. Ostatecznie, najważniejsze jest, aby powtarzać materiał tak często, jak to jest konieczne dla konkretnego ucznia, aby osiągnąć oczekiwane rezultaty.

Częste powtarzanie nauczanego materiału jest ważne, ponieważ pomaga w utrwalaniu wiedzy i zapamiętywaniu informacji. Kiedy powtarzamy materiał, mózg tworzy trwalsze połączenia neuronowe, co prowadzi do lepszego zapamiętywania. I tu znowu powracamy do neurodydaktyki.

Jakie wady ma częste stosowanie powtórek w procesie uczenia?

Mówimy o samych zaletach powtórek. Neurodydaktyka nie pozostawia złudzeń – tak jest i tak jest najlepiej i warto robić powtórki. Ale czy powtórki mogą mieć jakieś wady? A no pewnie, jeśli są źle robione, to oczywiście, że tak.

1. Monotonia: Powtarzanie tego samego materiału wielokrotnie może być monotonne i niezbyt atrakcyjne dla uczniów, co może prowadzić do braku motywacji do nauki. Dlatego trzeba zmienić metody, narzędzie i sposoby. To zależy od kreatywności nauczyciela. Ale są tzw. banki pomysłów, wystarczy po nie sięgnąć i skorzystać, a każda powtórka może być niezapomnianą przygodą.
2. Niedostosowanie: Częste powtórki tego samego materiału nie zawsze odpowiadają indywidualnym potrzebom i tempo uczenia się każdego ucznia, co może prowadzić do braku postępu w nauce. Dostosowanie się do tempa uczniów i ich potrzeb nie zawsze jest łatwe, szczególnie jak się ma w klasie kilkunastu uczniów. Niemniej podobnie jak w pierwszym punkcie, gdy zmienia się narzędzia i metody, to za każdym razem można dostosować się do innego ucznia i jego potrzeby.
3. Niedostateczne zrozumienie: Czasami uczniowie mogą powtarzać informacje bez zrozumienia ich, co nie przyczynia się do trwałego zapamiętania i wykorzystania wiedzy w przyszłości. Trzeba na to zwrócić uwagę i koniecznie obserwować uczniów. Wiadomo, że nigdy samo „odbębnienie” jakiegokolwiek działania nie będzie dobre.
4. Brak różnorodności: Stosowanie tylko powtórek może prowadzić do braku różnorodności w procesie uczenia się, co może być mniej interesujące dla ucznia i utrudnić zapamiętywanie informacji. Nie można tylko na powtórkach poprzestać, musi się coś jeszcze na lekcji dziać, ale to chyba oczywista oczywistość.

Warto zauważyć, że powtórki nie są złym narzędziem w procesie uczenia się, ale należy je stosować z umiarem i uwzględniać potrzeby indywidualne każdego ucznia. Dostosowane i różnorodne powtórki mogą być bardzo skuteczne w utrwalaniu wiedzy i rozwijaniu umiejętności.